ارائه یک سناریو از اخذ مالیات بر خودروهای سواری در چارچوب مالیات بر موارد خاص

مالیات بر موارد خاص1یکی از انواع مالیاتهای پر اهمیتی است که در کشورهای گوناگون اجرا می شود.e.t به لحاظ نظری و نیز به لحاظ اجرایی ساختار منظم و باحدود مشخصی مانند مالیاتهای دیگر چون مالیات بر درآمد، مالیات بر ثروت و مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر فروش ندارد. اتفاقاً ویژگی ای که e.t را با سایر مالیاتها متفاوت می کند همین آزادی عمل در تعریف نظام اجرا و انتخاب پایه است. در میان ویژگی های مختلف این مالیات در رابطه با پایه مالیاتی می توان از ویژگیهایی چون: 1) تولید زیاد و قابل کنترل توسط دولت 2) کشش پائین قیمتی3) کشش در آمدی بالای یک 4) پیامدهای خارجی منفی، به عنوان مشخصه های متعارف این مالیات نام برد. از وجه دیگر، از ویژگی های دیگر این مالیات : 1) هزینه اجرای پائین و سهل الوصول بودن 2) عدم تعارض با معیار کارایی 3) وسیله ای برای ارتقاء سطح برابری، می باشد. این مقاله با توجه به اینکه اولاً اجرای e.t در یک نظام فراگیر در ایران مغفول مانده است و ثانیاً سهم مالیات بر کالا وخدمات در سبد مالیاتی ایران ناچیز است، به ارائه یک سناریو از اجرای e.t در حوزه خودروهای سواری می پردازد. این سناریو بر اساس دو اصل اقتصادی و مالیاتی کارایی و عدالت (توانایی پرداخت) یک نظام نرخ گذاری بر خودروهای سواری را طرح ریزی می کند. این نظام از یک روش تحلیلی براساس دو اصل مذکور به تفکیک انواع شیوه های اخذ و نیز به تفکیک انواع مختلف ویژگی های خودرو به عنوان یکی از سناریوهای ممکن دراین چارچوب، استخراج می گردد. براساس محاسبات انجام شده برآوردی ازآثار درآمدی این مالیات ارائه شده و اثر توزیعی آن بررسی می گردد. با توجه به نوع طرح ریزی سناریو و مدنظر قرار گرفتن اصل عدالت (توانایی پرداخت) در نحوه نرخ گذاری، نتایج بدست آمده در تحلیل آثار توزیعی اهداف اولیه سناریو را تأمین می نماید.